İzlanda’da açılan karbon yakalama tesisi ne kadar faydalı?

Havadaki CO₂’yi yakalayarak kayaya dönüştüren dünyanın en büyük tesisi İzlanda’da açıldı.

Tam kapasite ile çalıştığında havadan 4 bin ton karbon toplayabilen “Orca” isimli tesis, sera gazlarını azaltmada önemli bir adım olarak görülse de 15 milyon dolara mal olan teknolojinin etkin bir şekilde çalışmasına yönelik kimi soru işaretleri de var.

TRT Haber’in haberine göre, İsviçre ve İzlanda firmalarınca inşa edilen tesiste, her biri nakliye konteynırına benzeyen ikişer metal kutudan oluşan toplam dört ünite yer alıyor. İzlandacada “enerji” anlamına gelen “Orca” isimli tesisin çalışma prensibi havadaki CO₂’yi yakalayarak ısıtıp suya karıştırma ve ardından mineralize etme şeklinde. Son olarak da mineralize edilmiş karbon, bazalt kayanın bin metre derinliğine enjekte ediliyor.

“Tesis yalnızca 600 kişinin saldığı karbondioksiti emebiliyor”

Karbon yakalama teknolojisinin iklim değişikliği ile mücadelede önemli bir araç olduğu düşünülse de 15 milyon dolara mal olmasıyla son derece pahalı olduğu ve etkin çalışmasının onlarca yıl alabileceği yönünde eleştiriler de var. Boğaziçi Üniversitesi Fizik Bölümü öğretim üyesi ve İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Levent Kurnaz da sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda tesisin yalnızca 600 kişinin saldığı CO₂’yi emebildiğini vurguladı: “O zaman bunlardan 12 milyon tane yapsak sorunu çözeriz diyemiyoruz, çünkü sayı arttıkça depolamak güçleşiyor.”

Kurnaz, havadan doğrudan CO₂ yakalama teknolojisine ihtiyacımız olacağını ama önce karbon salımının sonlandırılması gerektiğini belirtiyor: “Önce atmosfere CO₂ salmaya son vermemiz gerekiyor. Sonra üreteceğimiz CO₂ salmayan enerji kaynakları ile bunu yapmayı düşünürüz.”

ABD’de bulunan Manua Loa İstasyonu’nun ölçümlerine göre, 11 Eylül 2021 itibarıyla atmosferde ölçülen karbon miktarı 413.08 ppm. Geçen yıl aynı tarihte bu oran 411.87 ppm olarak ölçülmüştü.

Derleyen: Gizem Seher