Emisyon Ticareti Sistemi’nde reform talebi

Avrupa Parlamentosu, sera gazı emisyonlarının 2030 yılına kadar en az yüzde 55 oranında azaltma planına yönelik yeni öneriler sundu.

Avrupa Parlamentosu Çevre, Halk Sağlığı ve Gıda Güvenliği Komitesi (European Parliament Committee on Environment, Public Health and Food Safety) Emisyon Ticareti Sistemi’nin (Emissions Trading System, ETS) revizyonuna ilişkin raporunu ele aldı.

Avrupa Parlamentosu Üyeleri (Member of European Parliament, MEP), sera gazı emisyonlarını Avrupa İklim Yasası uyarınca 1990’daki seviyelerine kıyasla 2030 yılına kadar en az yüzde 55 oranında azaltma planı olan “Fit For 55” kapsamında, endüstrilerin emisyonlarını daha da azaltmaya teşvik etmek için ETS’nin kapsamını genişletmeyi planlıyor. Sunulan öneriler arasında enerji tasarrufu sağlayacak teknolojilere teşvikten, ETS kapsamında sunulan ödeneklerin yapılandırılmasına kadar bir dizi başlık yer alıyor.

Ticari binalar ve ulaşım için ETS

1 Ocak 2025 itibariyle, ticari karayolu taşımacılığında ve binalarda yakıt dağıtımı için ayrı bir emisyon ticaret sistemi kurulacak. Vatandaşların ek enerji maliyetleriyle karşılaşmamaları için, özel mülkiyetler 2029’dan önce yeni ETS’ye dahil edilmeyecek.

ETS kapsamındaki 150 milyon avroluk ödeneğin ihalesinden elde edilen gelirlerse düşük gelirli ailelere yardımda bulunulması için Sosyal İklim Fonu’na (Social Climate Fund) aktarılacak.

Yeni teknolojiler için destek

ETS, enerji tasarrufuna ve çevre kirliliğinin azaltılmasına katkıda bulunan teknolojilere destek olmak ve yeşil geçişi hızlandırmak için kullanılacak gelirler üretecek.

Enerji verimliliğini artırmak ve alt-orta gelirli üye ülkelerdeki enerji sistemlerini geliştirmek için Modernizasyon Fonu (Modernisation Fund) önerisi sunuldu. MEP üyeleri, ETS sektörlerinin karbondan arındırılmasına katkı sağlayan teknolojileri destekleyen İnovasyon Fonu’nun (Innovation Fund) boyutunu da artırdı. Ancak sağlanacak fon için, 2050 yılına kadar net-sıfır hedefine ulaşmaya yönelik bağlayıcı hedefleri yerine getirmiş ve tüm fosil yakıtların aşamalı olarak kaldırılmasını benimsemiş olmak şartı aranacak.

Alınan kararlar doğrultusunda söz alan raportör Peter Liese (EPP, DE), “Bu uzlaşma Avrupa’daki iklim, ticaret ve vatandaşlara fayda sağlayacak. Sanayide inovasyonu destekliyoruz. Yeşil dönüşümden yana olan şirketler daha iyi durumda olacak, yatırım yapmadan kirletmeye devam edenler ise zor zamanlar geçirecek.” dedi.

2030 yılına kadar ücretsiz ödenekler kaldırılmalı

Sunulan öneriler arasında ikinci ETS kapsamında sağlanan kredilerin 2026’dan itibaren aşamalı olarak kaldırılması da yer alıyor. Kredilerin 2025’te yüzde 90’a, 2026’da yüzde 80’e, 2027’de yüzde 70’e, 2028’de yüzde 50’ye, 2029’da yüzde 25’e düşürülmesi öngörülüyor.

CBAM kapsamının genişletilmesi

MEP üyeleri, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (Carbon Border Adjustment Mechanism, CBAM) kapsamında halihazırda yer alan 5 sektöre (demir ve çelik, gübre, alüminyum, elektrik, çimento) ek olarak; amonyak, hidrojen, plastikler ve organik kimyasalların da listeye alınmasını teklif etti.

Öte yandan CBAM sertifikalarının satışından elde edilen gelirlerin Avrupa Birliği (AB) bütçesine aktarılması da sunulan öneriler arasında. Bütçeye aktarılan gelirlerle, az gelişmiş ülkelerin imalat sanayilerinin karbondan arındırılmasına yönelik çabalarını desteklemek için CBAM sertifikalarının satışından elde edilen gelirlerin, söz konusu ülkere net-sıfır hedefinin gerekliliklerini sağlayabilmeleri için maddi destekte kullanılması planlanıyor. Bu öneriyle, AB’nin iklim hedeflerinin ve Paris Anlaşması gibi uluslararası taahhütlerin yerine getirilmesine yardımcı olacağı düşünülüyor.

Oturumda söz alan raportör Mohammed Chahim (S&D, NL), CBAM’yi benimsemenin, imalat sanayilerini karbondan arındırmaya teşvik etmek için önemli bir mekanizma olacağından ve “kirleten öder” ilkesini uygulamaya sokacağından, Avrupa için “kazan-kazan” durumu oluşturacağından bahsetti.

Raporun 6-9 Haziran 2022 tarihlerinde yapılacak genel kurul toplantısında oylanması planlanıyor.