Küresel ölçekte emisyon ticaret sistemleri, 2022’de 63 milyar dolar gelir sağlayarak yeni bir rekora imza attı.
Emisyon azaltımı için piyasaya dayalı bir politika aracı olan emisyon ticaret sistemleri (Emission Trading Systems, ETSs), şirketlerin emisyon salımlarını izne bağlayarak atmosfere salımı gerçekleştirilecek emisyonları sınırlamayı hedefliyor.
International Carbon Action Partnership (ICAP) tarafından hazırlanan “Küresel Emisyon Ticareti Durum Raporu 2023” raporu, emisyon ticaret sistemlerinin dünyada giderek yaygınlaştığını gösteriyor. Rapor, günümüzde yürürlükte olan 28 ETS olduğunu ancak başta Latin Amerika ve Asya Pasifik ülkeleri olmak üzere 20 ETS’nin daha yürürlüğe gireceğini belirtiyor.
Rapordaki bulgulara göre, küresel ölçekte emisyon ticareti ile 2022’de 63 milyar dolar gelir elde edilerek yeni bir rekor kırıldı. Birçok hükümet elde edilen bu geliri daha fazla iklim eylemine yönlendirerek, gelişmekte olan teknolojileri sübvanse etti ve düşük gelirli hane halklarına destekte bulundu.
Rapor ayrıca zorlayıcı küresel koşullara rağmen, mevcut sistemlerin şoklara karşı dikkate değer ölçüde dirençli olduğunu gösterdi. ICAP Genel Sekreteri Stefano De Clara, Ukrayna’daki savaş sonrasında ortaya çıkan enerji krizine atıfta bulunarak, “Enerji krizi, iklim hedeflerini zayıflatmak yerine, emisyon ticareti gibi politikaların da yardımıyla hükümetleri fosil yakıt bağımlılıklarını daha hızlı sona erdirmeye itti.” dedi.
Clara, “Emisyon ticareti iyi tasarlanırsa, yardıma en çok ihtiyaç duyan topluluklara maddi kaynak sağlayarak kapsayıcı ve adil bir geçiş sağlayabilir.” ifadelerini kullandı.
Raporda emisyon ticaret sistemleri ülkeler üzerinden de ele alındı.
Rapora göre AB’de ETS kapsamındaki fiyatlar 2022’de ortalama 83 dolara yükseldi. Raporda Avrupa Birliği’nde, AB Parlamentosu ve Konseyi’nin geçtiğimiz aralık ayında ETS’de büyük bir reform üzerinde anlaşmaya vardığının da altı çizildi. Reform elektrik, endüstri ve havacılık için mevcut ETS’de daha sıkı bir üst sınır belirlenmesi ve 2024’ten itibaren denizcilik sektörünün aşamalı olarak devreye alınmasını içeriyor. Reform ile bazı endüstriyel sektörler için ücretsiz tahsisin aşamalı olarak kaldırılması ve 2026’dan itibaren sınırda karbon düzenleme mekanizmasının aşamalı olarak devreye alınması eşlik edecek.
Rapor, Türkiye’nin de 2024’te pilot ETS uygulamasını hayata geçireceğini hatırlatıyor.