Kayıp ve hasar fonu hayata geçiriliyor

COP28 zirvesinin açılış gününde kayıp ve hasar fonuna yönelik uzlaşma sağlandı.

Geçtiğimiz yıl COP27’de, iklim değişikliğinden büyük ölçüde sorumlu olan gelişmiş ülkelerin, yoksul ve savunmasız ülkelerin uğradığı zararın bir kısmını tazmin etmek amacıyla kayıp ve hasar fonunun oluşturulmasında karar kılınmış ancak fonun içeriğine ve kapsamına dair uzlaşma sağlanamamıştı.

COP28’in ilk gününde ise kayıp ve hasar fonunun faaliyete geçirilmesi hususunda uzlaşmaya varıldı. Henüz resmiyet kazanmamış olsa da varılan uzlaşı çerçevesinde Dünya Bankası, fonun dört yıl süreyle ev sahibi ve bağımsız sekreteri olacak. Fon, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (The United Nations Framework Convention on Climate Change, UNFCCC) ve Paris İklim Anlaşması ilkelerine uygun olarak işleyecek.

Fon çerçevesinde 2030 yılına kadar yılda en az 100 milyar doların aktarılması hedefleniyor.  Fona yapılan ödemeler gönüllülük esasına dayanacak ve gelişmiş ülkeler katkıda bulunmaya davet edilecek.

Gelişmekte olan ülkeler, en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada ülkeleri belirli bir yüzdeyle fondaki kaynaklara doğrudan erişim hakkına sahip olacak.

Şimdiye kadar Birleşik Arap Emirlikleri ve Almanya 100’er milyon dolar, Birleşik Krallık 75 milyon dolar, Almanya’nın katkısına ek olarak Avrupa Birliği 145 milyon dolar, ABD 24,5 milyon dolar ve Japonya 10 milyon dolar finansal taahhütte bulundu.

Delegeler, COP28’in ilk gününde varılan uzlaşının olumlu bir başlangıç olduğunu ve ilerleyen günlerdeki tartışmalar için “iyi bir ivme” oluşturduğunu belirtti.

UNFCCC Yönetici Sekreteri Simon Stiell, “Bugün kayıp ve hasar konusunda varılan anlaşma, bu yılki iklim konferansına bir adım önde başlamamızı sağlıyor ve tarafların bu gelişmeyi cesur sonuçlar elde etmek için bir rehber olarak kullanmaları gerekiyor. Hedefe odaklanmalı ve her geçen dakikanın değerli olduğunu unutmamalıyız” dedi.

COP28’in başkanlığını yürüten Sultan Ahmed Al Jaber ise konuya dair değerlendirmesinde “Kayıp ve hasar konusunda sağlanan anlaşma ile bu yılki zirvede eşi benzeri görülmemiş sonuçlar elde edeceğimize daha fazla inanıyorum” yorumunda bulundu.