NASA’nın yayımladığı yeni verilere göre, 2024 yılı boyunca dünya genelinde deniz seviyeleri beklentilerin üstünde yükseldi.
NASA’nın verilerine göre, 2024 yılı boyunca küresel deniz seviyesi 0,59 cm oranında yükseldi. Oysa 0,43 cm’lik bir yükseliş yaşanması bekleniyordu.
1993 yılından bu yana uydular aracılığıyla deniz seviyeleri düzenli olarak ölçülüyor. NASA’nın verilerine göre, 1993’ten 2023’e kadar geçen 30 yıllık sürede, küresel ortalama deniz seviyesi toplamda 10 cm arttı. Uzmanlar, bu yükselişin insan kaynaklı iklim değişikliğinin doğrudan bir sonucu olduğunu belirtiyor.
Özellikle son yıllarda buzulların ve kara üzerindeki buz tabakalarının erimesi, deniz seviyelerinin yükselmesinde en büyük etken olarak görülüyordu. Ancak 2024 yılında artışın ana sebebi, okyanus sularının ısınmasıyla meydana gelen termal genleşme oldu. NASA, 2024’teki yükselmenin üçte ikisinin bu olgudan kaynaklandığını açıkladı.
Deniz seviyelerindeki yükseliş, kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insan için büyük bir tehdit oluşturuyor. Birleşmiş Milletler (BM); Hindistan, Bangladeş, Çin ve Hollanda gibi alçak rakımlı kıyı bölgelerinin yanı sıra, Pasifik ve Hint Okyanusu’ndaki ada ülkelerinin de bu durumdan ciddi şekilde etkilenebileceği uyarısında bulunuyor.
Bilim insanları, sera gazı emisyonlarının azaltılmaması halinde deniz seviyelerinin önümüzdeki yıllarda daha da hızlı yükselebileceğini belirtiyor. Okyanusların ısınmaya devam etmesi ve buzulların erime sürecinin hızlanması, kıyı ekosistemleri ve insan yerleşimleri için ciddi bir risk oluşturuyor.
2025’in ilk ayı, küresel ısınma seviyelerinde yeni bir rekoru kırdı
Öte yandan dünya genelinde sıcaklık seviyelerini takip eden Avrupa Copernicus İklim Servisi’ne göre 2025’in Ocak ayı, kayıtlara geçen en sıcak ocak ayı oldu.
Ocak 2025’in, bir önceki yılın aynı ayına kıyasla daha serin olması bekleniyordu. Bunun sebebi, Pasifik Okyanusu’nda etkili olan ve küresel sıcaklıkları artıran El Niño hava olayının sona ermesi ve yerine genellikle daha serin hava koşulları oluşturan La Niña’nın gelmesiydi. Ancak beklentilerin aksine Ocak 2025, Ocak 2024’ten yaklaşık 0,1°C daha sıcak geçerek yeni bir rekora imza attı. Ocak 2025’in beklenenden daha sıcak olmasının tam olarak neden kaynaklandığı konusunda kesin bir açıklama yapılamıyor.
Bilim insanlarının sıcaklık artışının sebeplerini anlamak için sunduğu teorilerden biri, 2023-2024 El Niño sıcak hava dalgasının, okyanuslarda uzun süreli bir etkisinin olabileceği yönünde. Ancak bu etkinin bu kadar uzun süre devam edip edemeyeceği tartışmaya açık bir konu.
Bir başka teori ise atmosferdeki aerosol miktarının azalmasıyla ilgili. Aerosoller, atmosferde güneş ışınlarını yansıtarak dünyanın daha serin kalmasına yardımcı oluyor. Son yıllarda uygulanmaya başlanan çevresel politikalar sebebiyle gemicilik ve sanayiden kaynaklanan aerosol emisyonlarının azalması, bu soğutucu etkinin düşmesine yol açmış olabilir.
Copernicus İklim Servisi Başkan Yardımcısı Dr. Samantha Burgess, “Şu an yaşanan sıcaklık artışı, beklenenden daha yüksek seviyede gerçekleşiyor. Bu artış geçici bir durum mu, yoksa küresel ısınma beklenenden daha hızlı mı ilerliyor, bunu anlamak için daha fazla veriye ihtiyacımız var” dedi.
Uzmanlar, dünya genelinde yeni sıcaklık rekorlarının kırılmasına devam edileceğini ve iklim üzerindeki etkilerin giderek daha çok hissedileceğini belirtiyor. Burgess, “İnsanlık olarak sera gazı emisyonlarını azaltmadığımız sürece, gezegenin sıcaklığı artmaya devam edecek” ifadelerini kullandı.