Avrupa Komisyonu, sunduğu yeni yasa teklifiyle sürdürülebilirliğe yönelik düzenlemeleri sadeleştirmeyi ve bürokratik engelleri azaltmayı amaçlıyor.
Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği’nin (AB) rekabet gücünü artırmak ve iş dünyası için daha elverişli bir ortam yaratmak amacıyla sürdürülebilirlik kurallarında değişiklikler içeren kapsamlı bir yasa teklifi sundu.
Yeni yasa teklifiyle, şirketler üzerindeki idari yüklerin en az yüzde 25 oranında azaltılması, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) için bu oranın yüzde 35’e çıkarılması hedefleniyor. Komisyon, belirlenen hedefleri 2029 yılına kadar gerçekleştirmeyi planlıyor.
Avrupa Komisyonu’nun sunduğu sürdürülebilirlik odaklı yeni yasa paketi Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (Corporate Sustainability Reporting Directive, CSRD), Kurumsal Sürdürülebilirlik Durum Tespiti Direktifi (The Corporate Sustainability Due Diligence Directive, CSDDD) ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) yönetmeliklerini içeriyor.
Raporlama yükümlülüğü olan şirketlerin kapsamı daraltılıyor
Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi (CSRD), şirketlerin çevresel ve sosyal etkilerine dair bilgi paylaşımını zorunlu kılarak yatırımcılar ve tüketiciler için daha fazla şeffaflık sağlamayı amaçlıyor.
Yeni düzenlemeyle birlikte CSRD’nin kapsamına giren şirket sayısının önemli ölçüde azaltılması planlanıyor. Mevcut sistemde, 250 ve üzeri çalışanı bulunan büyük şirketler için geçerli olan raporlama yükümlülüğü, 1000 ve altında çalışanı olan şirketlerle sınırlandırılıyor. Ayrıca bu şirketlerin yıllık cirosunun 50 milyon avronun altında veya bilançosunun 25 milyon avronun üzerinde olması gerekiyor. Önerilen değişiklikle, CSRD kapsamındaki şirketlerin sayısının yüzde 80 oranında azaltılması öngörülüyor.
Bununla birlikte AB Komisyonu, Avrupa Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’nı (ESRS) önemli ölçüde sadeleştirmeyi planlıyor. Bu kapsamda belirsiz hükümlerin netleştirilmesi ve diğer yasal düzenlemelerle uyumun artırılması ve şirketler için daha anlaşılır ve uygulanabilir raporlama standartlarının oluşturulması amaçlanıyor.
Ayrıca, CSRD kapsamında raporlama yapmak zorunda olan ancak henüz uygulamaya başlamamış büyük şirketler ile borsada işlem gören KOBİ’ler için yükümlülüklerin yürürlülük tarihinin iki yıl ertelenmesini öneriliyor.
Şirketler için uyum süresi uzatılıyor
Yeni yasa teklifi ayrıca CSDDD’yi de hafifletmeyi amaçlıyor. Mevcut düzenlemeye göre, 2027’den itibaren şirketlerin tedarik zincirlerindeki insan hakları ve çevresel sorunları tespit edip düzeltme yükümlülüğü bulunuyordu.
Yeni teklifle, şirketlere sürdürülebilirlik çerçevesine uyum sağlamak için daha fazla zaman tanınıyor. Bu kapsamda şirketlerin ilk raporlama süresinin 2027 ortasından 2028 ortasına ertelenmesi planlanıyor.
Bununla birlikte şirketler artık yalnızca doğrudan tedarikçilerini kontrol etmek zorunda olacak; tedarik zincirlerinin daha alt basamaklarındaki taşeron ve yan tedarikçileri kapsama zorunluluğu kaldırılacak.
Tedarik zincirlerinin yıllık olarak değerlendirilmesi yerine, her beş yılda bir gözden geçirilmesi yeterli olacak.
SKDM kapsamında ithalatçılar için vergi muafiyeti genişliyor
Yeni yasa teklifinde, 2026’dan itibaren çelik, çimento ve diğer ürünleri ithal eden firmalara, üretim aşamasında oluşan emisyonlar için uygulanacak SKDM’ye yönelik de yeni düzenlemeler öneriliyor.
Yeni yasa teklifine göre, hâlihazırda yaklaşık 200.000 ithalatçıyı kapsayan kuralların kapsamı daraltılacak. Bunu sağlamak için, yılda 50 metrik tondan daha az mal ithal eden firmalar SKDM yükümlülüğünden muaf tutulacak. Mevcut yasada, bu değer 150 avroyu aşan her ithalat için geçerliydi.
AB dışındaki ülkelerde üreticilerin hâlihazırda ödediği karbon vergisini SKDM’den düşürme süreci kolaylaştırılacak. 2027’den itibaren Komisyon, diğer ülkelerdeki ortalama karbon fiyatlarını hesaplayarak yayımlayacak ve böylece şirketler bu hesaplamayı kendileri yapmak zorunda kalmayacak.
Yeni düzenlemelerle, AB genelinde kamu ve özel sektörün yatırım kapasitesinin artırılarak daha dayanıklı, sürdürülebilir ve rekabetçi bir Avrupa ekonomisi inşa edilmesi hedefleniyor. Komisyon’un sunduğu yeni yasa teklifi, Avrupa Parlamentosu ve AB Konseyi’nin değerlendirmesine sunulacak ve onaylanması halinde yürürlüğe girecek.