Avrupa Parlamentosu, şirketlerin yönetişimine insan hakları ve çevresel etki entegrasyonunu zorunlu kılan yeni kurallar üzerinde anlaşmaya vardı.
Avrupa Parlamentosu’nun Adalet Komitesi’nin üzerinde anlaşmaya vardığı yeni düzenlemeye göre şirketler, faaliyetlerinin insan hakları ve çevre üzerindeki olumsuz etkisini belirlemek, gerekli olduğunda önlemek, sona erdirmek veya hafifletmek zorunda kalacak. Çocuk işçiliği, işçi sömürüsü, kirlilik, çevre bozulması ve biyoçeşitlilik kaybı da entegrasyon kapsamında yer alacak.
Şirketler, sadece ana tedarikçilerini değil, aynı zamanda satış, dağıtım ve taşımacılık faaliyetlerini de içerecek şekilde “değer zincirine dahil olan ortaklarını” da değerlendirecek.
Tespit edilen olumsuz etkiler şirketin iş modelini yeniden yapılandırma, KOBİ’lere destek sağlama veya sözleşmeli güvenceler arama yoluyla giderilecek.
Yeni düzenleme 250’den fazla çalışanı ve 40 milyon avrodan yüksek cirosu olan Avrupa Birliği (AB) merkezli şirketleri de kapsayacak şekilde genişletildi. Ayrıca düzenleme, cirosu 150 milyon avrodan yüksek olup en az 40 milyonunu AB ülkeleriyle ticaretinden elde eden AB dışı şirketleri de kapsayacak.
Düzenlemeye uymayan şirketler tazminat ödemekle yükümlü olacak. Bu kapsamda AB üyesi ülkeler, yaptırım uygulama yetkisine sahip denetim kurumları oluşturacak. Parlamento üyeleri tazminat bedelinin, şirketlerin elde ettiği toplam cirolarının en az yüzde 5’ine tekabül etmesini ve AB dışı şirketlerin ise kamu ihalelerinden menedilmesini talep ediyor.
Düzenleme kapsamında üye ülkeler bir yardım masası kuracak ve Avrupa Komisyonu da konuya dair kapsamlı bir yönerge hazırlayacak.
Ayrıca, şirketler, insan hakları savunucuları ve çevre aktivistleri de dahil olmak üzere, faaliyetlerinden etkilenen insanlarla iletişim kurmak, bir şikâyet mekanizması oluşturmak ve durum tespiti politikalarının etkinliğini izlemekle yükümlü olacak.
İklim değişikliğiyle mücadele için tüm şirket yöneticileri 1,5 derece hedefiyle uyumlu bir geçiş planı uygulamak zorunda kalacak. . 1.000’den fazla çalışanı olan şirketlerin yöneticileri bu adımdan doğrudan sorumlu olacak ve bu da maaşlarının ikramiye gibi değişken bölümlerini etkileyecek.
Parlamento düzenlemenin nihai metni üzerinde Konsey ile müzakerelere başlayacak. Yeni düzenlemenin şirketin büyüklüğüne ve cirosuna bağlı olarak üç yıl içerisinde yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Avrupa Yatırım Bankası yatırımlarının odağına iklim değişikliğini alıyor
Öte yandan Avrupa Yatırım Bankası (European Investment Bank, EIB) “İklim Eylemi ve Çevresel Sürdürülebilirlik 2023” raporunu yayımladı. Rapor, 2050 yılına kadar Avrupa’yı karbon nötr hale getirmeye yönelik beş yıllık eylem planını aktarıyor.
Rapora göre EIB, 2021-2025 arası dönem için sağladığı iklim eylemi ve çevresel sürdürülebilirlik finansman payını 2025 ve sonrasına kadar yıllık kredilerin yüzde 50’sinden fazlasına çıkarmayı hedefliyor. Ek olarak 2030’a kadar iklim eylemine ve çevresel sürdürülebilirliğe 1 trilyon avroluk yatırım yapmayı planlıyor.
Eylem planı kapsamında EIB, Avrupa Birliği’ndeki (AB) ve AB dışı ülkelerdeki kamu ve özel sektör kuruluşlarının iklim değişikliğinin etkilerine hazırlanmalarına yardımcı olmak amacıyla uyum desteğini 2025 yılına kadar üç katına artırmayı amaçlıyor.
Banka, çevresel faydalar sağlayan yatırımları desteklemeye yönelik kirliliğin önlenmesi ve kontrolü; su ve deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve korunması; döngüsel ekonomiye geçiş, biyoçeşitliliğin korunması ve restorasyonu olmak üzere dört hedef belirliyor.
Raporda EIB’in 2022’de iklim eylemi ve çevresel sürdürülebilirlik projelerine sağladığı finansmana dair ayrıntılı bilgiler de yer alıyor. Buna göre banka, 2022’de iklim eylemi ve çevresel sürdürülebilirlik projelerine yönelik toplam 36,5 milyar avro finansman sağladı. Buna 35 milyar avro büyüklüğündeki iklim eylemine katkıda bulunan projeler de dahildir. Bu kapsamda 1,8 milyar avro iklim uyumuna yönelik projelere aktarılırken, 7,2 milyar avro yenilenebilir enerjiye; 2,8 milyar avro Ar-Ge ve inovasyona; 7 milyar avro enerji verimliliğine; 10,1 milyar avro düşük karbonlu ulaşıma; 6,1 milyar avro ise iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik diğer projelere verildi.