Başta Avrupa olmak üzere sürdürülebilir tahvil fonlarına olan yatırımlar geleneksel tahvil fonlarını geride bıraktı.
2024 yılının üçüncü çeyreğinde çevresel, sosyal ve yönetişim (ÇSY) kriterlerine uygun yatırım fonlarına net 10,4 milyar dolarlık giriş gerçekleşti. Yılın ilk çeyreğinde ÇSY fonlarına 4,8 milyar dolar; ikinci çeyreğinde ise 6,3 milyar dolar tutarında yatırım çekildi. Küresel ÇSY fonlarının organik büyüme oranı, bir önceki çeyrekteki yüzde 0,20 seviyesinden yüzde 0,33’e yükselse de bu oran, genel yatırım fonları piyasasında kaydedilen yüzde 0,77’lik büyüme oranının gerisinde kaldı.
Özellikle Avrupa’da sürdürülebilir tahvil fonlarına olan yatırımlar, geleneksel tahvil fonlarını geride bırakarak bölgedeki ÇSY fonlarının cazibesini artırdı. Avrupa, üçüncü çeyrekte ÇSY fonlarına 10,3 milyar dolar yatırım çekerek küresel toplamın yaklaşık tamamını karşılayarak yüzde 84’lük varlık payı ile dünya liderliğini sürdürdü.
Avrupa Birliği’nin (AB) Sürdürülebilir Finans Açıklama Yönetmeliği (SFDR) kapsamında ÇSY fonları, farklı sürdürülebilirlik seviyelerini tanımlayan üç ana kategoriye ayrılıyor.
Madde 6, sürdürülebilirlik kapsamı olmayan fonları ifade ederken; Madde 8, çevresel veya sosyal özellikleri teşvik eden fonlar; Madde 9 ise hedefi sürdürülebilir yatırımlar olan fonlar olarak tanımlanıyor.
2024’te Madde 8 fonları, yılın en yüksek girişini kaydederek 38 milyar avro yeni yatırım çekti. Bu fonlar, AB’deki toplam fon varlıklarının yüzde 56’sını oluşturdu.
Tahvil piyasasının, faiz indirimi beklentileri ve azalan enflasyon riski doğrultusunda cazip getiri-volatilite dengesi sunması, bu yatırım sınıfını öne çıkardı. Buna karşın, Madde 8 ve Madde 9 hisse senedi fonları, Madde 6 hisse senedi fonlarına kıyasla düşük performans göstermeye devam etti.
Madde 9 fonlarından üst üste dört çeyrektir çıkış yaşanırken üçüncü çeyrekte bu fonlardan 2,2 milyar avro çekildi. Buna karşılık Madde 8 fonlarının organik büyüme oranı yüzde 0,7 olarak kaydedilirken, Madde 6 fonları yüzde 2,4 büyüme oranı ile dikkat çekti.
Yeniden isimlendirmede yeni eğilim “geçiş” teması oldu
Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi’nin (European Securities and Markets Authority, ESMA) yönergeleri doğrultusunda Avrupa’da ÇSY fonlarında yapılan isim değişiklikleri ve yeniden markalama çalışmaları da 2024 boyunca fon sektörünü şekillendirmeye devam etti.
Özellikle yeşil aklama (greenwashing) riskini azaltmayı hedefleyen düzenlemeler, fon isimlerinde “sürdürülebilir” ve “ÇSY” gibi terimlerin azaltılmasına yol açtı. 2024’ün üçüncü çeyreğinde 10 adet Madde 8 fonunda ÇSY ile ilgili terimler kaldırılırken, 11 fon ise bu terimleri isimlerine ekledi. Yeni eğilim, ÇSY’ye vurgu yapmaktan çok “geçiş” temalarına odaklanılması oldu.
ESMA’nın belirlediği yönergeler doğrultusunda, Mayıs 2025’e kadar bu fonlar daha sıkı kriterlere uymak zorunda kalacak.
Avrupa’nın lider konumda bulunduğu ÇSY fon piyasasının, önümüzdeki yıllarda da hem regülasyonların etkisi hem de yatırımcıların değişen öncelikleri doğrultusunda gelişmeye devam etmesi bekleniyor.