Şirketlerin sera gazı emisyonlarını azaltmak için kriterler geliştiren Bilim Temelli Hedefler Girişimi, fosil yakıt üreticilerinin taahhütlerini artık kabul etmeyeceğini duyurdu. Fosil yakıt üreticilerinin 1,5 veya 2 derece hedefleriyle uyumlu iklim hedeflerini nasıl belirleyebileceklerine ilişkin kriterleri açıklaması beklenen Bilime Dayalı Hedefler Girişimi (Science Based Targets Initiative, SBTi), bunun yerine aralarında Rusya’nın Tataristan eyaleti hükümetine ait olan petrol şirketi Tatneft’in de yer aldığı beş fosil yakıt şirketini web sitesinden çıkardı.
Climate Home haber sitesine konuşan SBTI Teknik Direktörü Cnythia Cummis, petrol ve gaz şirketlerinin taahhütlerini kabul etmeye devam etmenin SBTI için yalnızca bir itibar riski yaratacağına karar verdiklerini söyledi. Cummis ayrıca, birkaç yıl süren tartışmalardan sonra SBTI’nın petrol ve gaz şirketleri için teknik uzmanlar tarafından dahili olarak kontrol edilecek ve ardından harici bir grup tarafından da uzman incelemesine tabi tutulacak kriterler hazırlamakta olduğunu ekliyor.
Uzman grupların içinde fosil yakıt firmalarından temsilcilerin de olması hakkında ise Cummis şu yorumu yapıyor: “Şirketlerin de bu süreçlere katılmasını sağlamak çok önemli, çünkü standartların bilimle uyumlu olmasının yanı sıra uygulanabilirliğe de sahip olması gerekiyor. Katı kriterler de getirilebilir ancak bu kriterler benimsenmezse bir anlamı olmaz. Şirketlere kriterlerin geliştirilmesi sürecinde söz hakkı verirseniz, bu kriterleri benimsemeleri daha olası olur.” Petrol ve gaz firmalarına yönelik kriterlerin hem mutlak emisyon hem de yoğunluk azaltma hedeflerini içerdiğini söyleyen Cummis’e göre şirketlerin karbon ofsetleri dikkate alınmayacak ve kuyu başından egzoz borusuna kadar olan emisyonları kapsanacak.
“Petrol ve gaz şirketleri kendi sonlarını tasarlamayacak”
SBTI’nın bu hamlesi çevre aktivistleri tarafından memnuniyetle karşılanırken “Oil Change International” Araştırma Direktörü Kelly Trout, fosil yakıt üreticilerinin bilim temelli iklim taahhütlerinin hala mevcut olmadığını ve bu nedenle SBTI’nın politikalarında buna yönelik önlemler almasının sevindirici olduğunu belirtti ve ekledi: “SBTI, petrol ve gaz sektörü için bir hedef belirleme standardı geliştirmeye devam ediyor. Bu standardın ne kadar iddialı olacağını ve petrol ve gaz şirketlerinin buna nasıl yanıt vereceğini zamanla göreceğiz.” Petrol ve gaz şirketlerinin kendi sonlarını tasarlamayacaklarına dikkat çeken Fosil Yakıtların Yayılmasını Önleme Anlaşması (Fossil Fuel Non-Proliferation Treaty, FFNPT) Başkanı Tzeporah Berman ise yatırımcıların ve hükümetlerin endüstrinin sahte vaatlerine inanmaması gerektiği çağrısını yapıyor.
Uluslararası Enerji Ajansı da küresel ısınmayı 1,5 dereceyle sınırlandırmak için yeni petrol ve gaz sahalarının onaylanmaması gerektiğini vurgulamıştı. Nature dergisinde yer alan bir araştırma ise iklim hedeflerini tutturmak için kömür rezervlerinin yüzde 90’ının, petrol ve gaz rezervlerinin ise yüzde 60’ının yer altından çıkarılmaması gerektiğini gösteriyordu. Yeni sahaların açılması konusundaki koşulların değerlendirildiğini söyleyen SBTI Teknik Direktörü Cummis ise “Bir şirketin hedefe ulaşmak için hangi strateji kullanması gerektiğini dikte etmiyoruz” ifadelerini kullanıyor.
Climate Home News’in haberine göre bugüne kadar hiçbir petrol ve gaz şirketi yeni petrol ve gaz üretimini durdurma taahhüdünde bulunmadı. Imperial College London bünyesinde petrol ve gaz şirketlerinin düşük karbonlu geçiş planları üzerine araştırmalar yürüten ve SBTI’nın danıştığı uzmanlar arasında yer alan Krista Haltunnen, “1,5 veya 2 derece hedefiyle uyumlu olmak için şirketinizin sonunda artık bir fosil yakıt şirketi olmayacağına dair bir planı olması gerekiyor” ifadelerini kullanıyor.
Bilim Temelli Hedefler Girişimi nedir?
Bilim Temelli Hedefler Girişimi (Science Based Targets Initiative, SBTI) bilim temelli hedefleri benimseyen şirketlerin sayısını artırmak için 2015 yılında Karbon Saydamlık Projesi (Carbon Disclosure Project, CDP), BM Küresel İlkeler Sözleşmesi (UN Global Compact, UNGC), Dünya Kaynakları Enstitüsü (World Resources Institute, WRI) ve Doğal Hayatı Koruma Vakfı (World Wildlife Fund, WWF) iş birliğiyle kuruldu. Şirketlerin sera gazı emisyonlarını azaltmak için net bir yol haritası oluşturmak için geliştirilen hedeflere bilim temelli hedefler ismi veriliyor ve bir hedefin “bilim temelli” sayılması için küresel ısınmayı Sanayi Devrimi öncesindeki seviyelerin iki derece altında tutmayı amaçlaması gerekiyor. Bu kapsamda çeşitli kaynaklar, çalıştaylar ve rehberlik hizmetleri sunan SBTI, firmaların bilim temelli hedefler belirlemelerine ve bu hedefleri uygulamalarına yardımcı oluyor. Bilim temelli hedeflerin standart iş uygulamaları haline gelmesini amaçlayan SBTI, şirketlerin hedeflerine ulaşma sürecindeki engellerin kaldırılmasına da destek oluyor.