İklim Şura’sı Kararları Açıklandı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından düzenlenen İklim Şura’sında alınan kararlar yayımlandı.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen Türkiye’nin ilk İklim Şurası, 21-25 Şubat’ta, iklim değişikliğinden en çok etkilenen illerden biri olan Konya’da düzenlenmişti. Şura’da İklim Uyumlu Şehirler, İklim Dostu Tarım, Kuraklık Eylem Planı, Çevreci ve Temiz Ulaşım Ağı, Yeşil Enerji, Yeşil Ekonomi ve İklim Eğitimi başlıkları altında 217 yeni karar alınmıştı. Tamamı geçtiğimiz gün İklim Şura’sının resmi internet sitesinde yayımlanan 217 kararın bir kısmını sizin için derledik.

Alınan 217 kararın 76’sını ulaştırma, sanayi, tarım, yutak alanlar, atıkların azaltılması; 34’ünü bilim ve teknoloji; 21’ini yeşil finansman ve karbon fiyatlama; 20’sini iklim değişikliğine uyum; 24’ünü yerel yönetimler; 42’sini de sağlık, eğitim, adil geçiş, iklim adaleti ve iklim göçü oluşturuyor.

Alınan kararlar, Türkiye’nin iklim değişikliği konusundaki taahhütlerini hukuki zeminde güçlendirecek İklim Kanunu’nun hazırlanmasında referans kaynağı olma özelliği taşıyor.

Enerji ve kaynak verimliliği esas alınacak

Alınan kararlar arasında 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi çerçevesinde imalat sanayinin ve alt sektörlerinin uzun vadeli paylarının belirlenmesi ve karbon yoğun sektörler başta olmak üzere imalat sanayi sektörlerinde sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik yol haritaları ve destek mekanizması oluşturulması gerektiği yer alıyor.

Döngüsel ekonomi hedefleri çerçevesinde yeniden kullanım, atıkların yan ürün, alternatif hammadde olarak kullanılması ve geri dönüşüm/geri kazanım ile elde edilen ürünlerin zorunlu kullanım oranlarının belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması ve buna dair destek mekanizmalarının geliştirilmesinin sağlanması gerektiği kararı da bulunuyor.

Ayrıca, KOBİ’lerde sera gazı emisyon azaltımı için temiz üretim çalışmaları kapsamında enerji ve kaynak verimliliği faaliyetlerine yönelik destek mekanizması oluşturulması; sanayi sektörlerinde 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefine katkı sağlamak amacıyla yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının teşvik edilmesi ve enerji kullanımında birleşik ısı güç sistemleri yaygınlaştırılmasının sağlanması ve karbon yoğun sektörler başta olmak üzere tüm sektörlerde yeşil hidrojen ve türevleri, karbon yakalama, kullanım ve depolama gibi diğer alternatif emisyon azaltım yöntemlerinin yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yapılması gerektiği de alınan kararlar arasındadır.

ETS pilot uygulama için öngörülen tarih 2024

İklim Şura’sı kararlarında, 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi çerçevesinde güncellenecek olan Ulusal Katkı Beyanı (NDC) ile uyumlu olarak çevresel bütünlüğü de gözeten Emisyon Ticaret Sistemi’nin (ETS) Türkiye’de kurulması için çalışmalar hızlandırılarak ETS’nin, hazırlanacak olan İklim Kanununda, Avrupa Birliği mevzuatı gözetilerek tasarlanması ve uygulamaya alınmasına yönelik çalışmaların 2024 yılında tamamlanması gerektiği yer alıyor.

Avrupa Birliği tarafından Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizmasının (SKDM) takvimi göz önünde bulundurularak, ETS pilot uygulamasının 2024 yılında başlaması ve pilot uygulama döneminin en az bir yıl olarak tasarlanması gerektiği kararlar arasında yer alırken Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan faaliyetler için ETS fazlarının kademeli olarak beşer yıllık dönemler şeklinde uygulanması gerektiğine de yer verildi.

ETS uygulamaları göz önünde bulundurularak ve mevcut vergiler yeniden değerlendirilerek ilgili vergilerin karbon vergisine dönüştürülmesi konusunun ele alınması; vergi tutarının belirlenmesi amacıyla ekonomik, sosyal ve mali analizler yapmak suretiyle, kurumlar/kuruluşlar arası kurulacak ortak bir sistem ile ulusal koşullara uygun yol haritası 2025 yılına kadar oluşturulması ve çifte karbon fiyatlandırmalarından kaçınılması için gerekli önlemler alınması gerektiği de kararlar arasındadır.

ETS kapsamında elde edilecek ihale gelirlerinin tamamı Ulusal Katkı Beyanı gözetilerek ve yeşil kalkınma hedefi doğrultusunda düşük karbonlu ekonomiye adil geçişi de güvence altına alacak şekilde kullanılması ile bahse konu gelirlerin en az yüzde 50’si, reel sektörün yeşil dönüşümünü hedefleyen başta modernizasyon ve inovasyon odaklı faaliyetler olmak üzere sera gazı emisyonlarının azaltımına yönelik faaliyetlerinin desteklenmesine aktarılması gerektiği de kararlar arasında yer alıyor.

Atık oluşumu önlenecek

Sanayi sektörlerinde düşük karbonlu üretime ulaşmak için karbon tutma teknolojileri kapsamında membran, oksiyanma, kimyasal döngü, doğrudan atmosferden yakalama teknolojileri ile birlikte yüksek ısıl işlemlerde yenilenebilir enerji ve yeşil hidrojene dayalı yakma teknolojileri, mikrodalga, infrared, plazma vb. teknolojiler geliştirilmesi gerektiği alınan kararlar arasındadır.

Ayrıca kararlarda, sanayi sektörlerinde tutulan karbondioksiti yararlı ürünlere dönüştürmek için yenilikçi ve maliyet etkin kimyasal, elektrokimyasal ve biyokimyasal katalizör ve reaktör teknolojileri geliştirilmesi gerektiğine de yer veriliyor.

Atık oluşumunun önlenmesi amacıyla öncelikli olarak ürünlerin tasarımı (eko tasarım, eko etiket vb.), üretim ve bakım teknolojileri bütünsel yaklaşımla ele alınması, atıkların değerlendirilmesi kapsamında evsel ve endüstriyel atık sulardan değerli kimyasalların geri kazanımı amacıyla ileri hibrit atık su arıtma teknolojileri, membran teknolojileri ve kristalizasyon teknolojileri; elektronik atıklardan ve evsel atıklardan kritik hammaddelerin geri kazanımı amacıyla hibrit, kimyasal ve membran teknolojileri geliştirilmesi  gerektiği de alınan kararlardan bir diğeridir.