UNCTAD’ın raporuna göre, okyanus ekonomisinin değeri yılda 3 trilyon dolar ile 6 trilyon dolar arasında değişiyor.
Okyanuslar, gezegenimiz ve insanlık için önemli sosyal, ekonomik ve çevresel faydalar sağlıyor. Ancak “sürdürülebilir okyanus ekonomisi”ne ilişkin henüz ortak bir vizyon bulunmuyor. Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı’nın (United Nations Conference on Trade and Development, UNCTAD) hazırladığı “Ticaret ve Çevre İncelemesi 2023: 2030’un Ötesinde Sürdürülebilir ve Dayanıklı bir Okyanus Ekonomisinin İnşası ” başlıklı yeni raporu, okyanus ekonomisinin değerinin yılda 3 trilyon dolar ile 6 trilyon dolar arasında olduğunu ortaya koyuyor. Ayrıca, 2020 yılında sadece okyanus bazlı mal ve hizmet ihracatının değerinin 1,3 trilyon dolar olduğu ve bu miktarın küresel ticaretin yaklaşık yüzde 6’sını temsil ettiği belirtiliyor.
Ancak iklim değişikliği, kirlilik ve aşırı avlanma gibi tehditler okyanusları ve içerdikleri kaynakları önemli ölçüde etkileyerek yaklaşık 3 milyar insanın geçim kaynağını tehlikeye atıyor. Bu nedenle, küresel bir “Mavi Mutabakat “ın hayata geçirilmesinin önemi vurgulanıyor.
“Mavi Mutabakat” ile okyanusların korunması ve sürdürülebilir yatırımlar yapılması hedefleniyor. Böylelikle, gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir sektörlere daha fazla yatırım yapılmasının teşvik edilerek ekonomik büyümenin desteklenmesi amaçlanıyor. Raporda, deniz yosunu yetiştiriciliği ve plastik ikameleri gibi gelecek vadeden sektörlere de dikkat çekiliyor.
Deniz yosunu gıda, kozmetik ve biyoyakıt gibi birçok sektörde kullanılabiliyor. Ayrıca plastik ikameleri ticaretinin de büyük bir potansiyel taşıdığı vurgulanıyor. Raporda 2020 yılında yaklaşık 388 milyar dolarlık hayvan, bitki veya mineralden elde edilen plastik ikamesi ticareti gerçekleştiği aktarılıyor. Bu miktar, fosil yakıtlardan üretilen plastiklerin ticaretinin sadece üçte birini oluştururken, sektördeki hacmin büyüme potansiyelinin de oldukça yüksek olduğu belirtiliyor.
UNCTAD’ın raporu, okyanusların sürdürülebilir ve dayanıklı bir ekonominin oluşması için kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor. Okyanusların korunması, sürdürülebilir kullanılması ve küresel bir “Mavi Mutabakat”ın hayata geçirilmesiyle gelecek nesillere sağlıklı bir okyanus ekosistemi bırakılmasının mümkün olduğu belirtiliyor. Bu kapsamda UNCTAD, hükümetleri ve iş dünyasını harekete geçmeye çağırıyor.