İklim değişikliği etkisini giderek artan şekilde gösterdikçe, şirketler de kendilerini yeniden konumlandırmaya başlıyor.
FloWater Satıştan Sorumlu Başkan Yardımcısı Mario Paysse, sürdürülebilirlik anlayışının iş dünyasında nasıl geliştiğini ve bunun şirketler için neden önemli olduğunu kaleme aldığı makaleyi İSO Yeşil Blog için çevirdik.
Kısa bir süre önce yayımlanan Fortune 500 listesinde yer alan şirketlerin çoğunun temel hedeflerinde kurumsal sosyal sorumluluklara (Corporate Social Responsibility, CSR) yer verdiğini görmek etkileyiciydi. Kariyerimin çoğunu Amerika’daki büyük şirketlerde çalışarak geçirmiş biri olarak bir zamanlar sosyal veya çevresel etkiyi İnsan Kaynakları (İK) kılavuzları, yıllık raporlar veya web sitesi pazarlaması için “laf olsun diye” yapılan bir iş olarak görüyordum.
Bazı büyük şirketler, müşterilerinden, hissedarlarından ve medyadan gelen baskılar nedeniyle sürdürülebilirlik gündemlerini benimsemeye zorlanmıştı. Şirketler bunu hükümet teşviklerinden faydalanmak için yapmış ve bu şirketlerin çoğu, sürdürülebilirlik kervanına katılan markalar olarak etiketlenmişti. Bazıları, rakipleri tarafından özgünlükten yoksun oldukları veya sürdürülebilirlik konusunda samimi olmadıkları için eleştirilmişti. Ve bu şirketlerin çoğu için sürdürülebilirlik, şirketin temel stratejisine entegre olamamış, daha çok aksesuar işlevi gören bir unsur haline gelmişti.
Ancak CSR’nin, şirketlerin kendi hedeflerini belirlerken sosyal ve çevresel faydalar yarattığı bir iş modeli olarak kabul etmesinin vakti geldi.
CSR, “insan”, “gezegen” ve “kâr” olmak üzere üç temel unsur üzerine inşa edildi. Bazı şirketler bu üç unsuru kazanca giden yol olarak görmeyi tercih etti. Nitekim elimizdeki veriler de bunu doğruluyor. Örneğin, Dünya Ekonomik Forumu döngüsel ekonominin tek başına 2030 yılına kadar 4,5 trilyon dolarlık ekonomik faydaya dönüşebileceğini belirtiyor.
Döngüsel ekonominin finansal bir fırsata dönüşme potansiyeli de var. Yakın tarihli bir McKinsey raporu, 2050 yılına kadar net sıfır hedefine ulaşmanın 9,2 trilyon dolarlık yatırım gerektireceğini hesaplıyor.
Bazı şirketler öyle olmamalarına rağmen kendilerini iklim dostu olarak tanımlıyor. Oysa böylesine yanıltıcı yaklaşımlar ters tepebilir. Çünkü dijital çağda tüketiciler, ürünlerin nerede ve hangi malzemelerle yapıldıklarından, çalışanların çalışma koşullarına kadar şirketlerin faaliyetleri hakkında her zamankinden daha fazla bilgiye sahipler. Tüketiciler, yatırımcılar ve devlet kurumları şirketlerin ne yapıp ne yapmadığını önemsiyor ve linç kültürü (cancel culture) bu şirketler için de geçerliliğini koruyor.
Sürdürülebilirlik, GE, Apple, Amazon, Tesla ve Whole Foods gibi dünyanın en büyük ürün ve hizmet sağlayan şirketleri tarafından sürekli ve yoğun bir şekilde teşvik ediliyor. Birçok bağımsız şirket ise karbon emisyonlarının azaltılması, plastik atıkların ortadan kaldırılması ve yenilenebilir enerjilerin daha fazla kullanılması konularında önemli adımlar atıyor.
Bu doğrultuda sürdürülebilirliğin şirketler için neden önemli olduğuna birlikte göz atalım.
1.Çalışanlara Değer Vermek ve Elde Tutmak
Covid-19 döneminin son iki buçuk yılı, “Büyük İstifa” olarak adlandırılan ve birçok çalışanın CSR ajandası olmaması dahil çeşitli sebeplerle şirketlerden istifa ettiği bir toplumsal hareketle ön plana çıktı. Aslında, hem Z kuşağı hem de Y kuşağı çalışanlarının yaklaşık dörtte biri, sürdürülebilirlik gündemine sahip bir şirkette çalışmanın motivasyonlarını artırdığını belirtiyor. Şirketler için CSR ajandasına sahip olmak, çalışan sirkülasyonu ve yeni bir çalışanın eğitilmesi süreçlerine katlanmak zorunda kalınmaması açısından da önem taşıyor.
2. Değer Yaratma, Maliyet Azaltma ve İnovasyon
Başarılı şirketler, sürdürülebilirlikten hem operasyonel hem de ticari olarak nasıl yararlanabileceklerini inceliyor. Aslında şirketler, sürdürülebilirlik hedefleri kapsamında doğru metodolojileri uyguladıklarında, kaynaklarını daha verimli kullanmanın yollarını bulabilir, maliyetleri ve tedarik zinciri tasarruflarını keşfedebilir, paketleme veya hizmet maliyetlerini azaltabilir ve kârlarını artırmak için yenilikçi fırsatlar bulabilir.
3.Marka İtibarı ve Tüketici Talebi
Sürdürülebilirlik ile şirketler, tüketici tabanını genişletebilir, markalarının pazardaki itibarı ve müşteri sadakati üzerinde olumlu bir etki yaratabilir. “Sürdürülebilir” olarak sunulan ürün ve hizmetlerin, satışları artırdığı ve çevreye değer veren bir tüketici kitlesine ulaştığı bilinen bir gerçek. Bu tür bir yaklaşım, şirketin olumlu bir imaj sağlamasını ve sürdürülebilirliğe odaklanan diğer markalarla potansiyel ortaklıklar kurmasını sağlayabilir.
4.Yeni Fırsatlar ve Gelişmekte Olan Pazarlar
Yeni bir pazara girmek iki aşamalı bir yaklaşımdan oluşuyor. Birincisi ürün tedarik etmek, ikincisi talep edilen ama henüz girilmemiş pazarlara düşük marj seviyesi ile hizmet sağlamak. Bir markette sürdürülebilir bir ürün veya hizmet sahibi olmak aynı zamanda genişlemek için diğer pazarlara girmeye de fırsat sağlar. Bütün bunlar bir organizasyon için yeni satışlar anlamına geliyor.
5.Rekabet Avantajı
Sürdürülebilirlik kapsamında SWOT (Strengths- güçlü yönler, Weaknesses- zayıf yönler, Oppurtunities- fırsatlar, Threats- tehditler) analizi yaparken şirketin, rakipleri karşısında güçlü ve ideal konum için diğerlerinden kendisini farklılaştıracak şekilde konumlandırması gerekiyor.
Bazı durumlarda, tüketiciler birkaç seçenek arasında kararsız kaldığında, şirketin misyonuna göre tercih yapabiliyor. Nitekim bazı şirketler bunu yalnızca sundukları ürün veya hizmetleri açısından yapmıyor; kendilerini “pazara ilk gelen” olarak konumlandırarak bir adım öne geçiyor.
Gezegene Fayda Sağlamak
Sürdürülebilirlik, temel ve kritik bir iş modeli olarak konumunu korumaya devam ediyor. En iyi şirketler sürdürülebilirliği büyüme, gelir ve topluma fayda sağlamak için kaldıraç olarak benimsiyor. “Uyum sağla ya da öl” sözünde olduğu gibi, paradigma değişmeye devam ediyor ve adaptasyonun değeri günden güne artıyor.
Sürdürülebilirlikten yana tavır almayan şirketler zarar görecek ve maddi kayıp yaşayacak; sürdürülebilirliği benimseyenler ise hem şirketlerine hem de gezegenimize büyük fayda sağlayacak.