Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Uygulamaları Genelgesi yayımlandı

Yayımlanan genelge kapsamında Türkiye’deki tekstil tesislerinin 2026’ya kadar belirlenen uygulamaları hayata geçirmeleri gerekecek.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan “Tekstil Sektöründe Temiz Üretim Uygulamaları Genelgesi” ile tüm tekstil tesislerinde, enerji ve su tüketimi ile hava emisyonlarının ve atık sudaki kirletici yükünün azaltılması hedefleniyor.

Yayımlanan genelge kapsamında kapasite sınırı olmaksızın tekstil materyallerinin üretimi, baskı ve boyama, tekstil ön terbiyesi ve kumaş merserizasyonu yapan tüm tekstil tesislerinin 2026’ya kadar belirlenen teknikleri hayata geçirmesi zorunlu olacak. Bu doğrultuda 10 ton/gün ve üzerinde olan tesislere 15 Ocak 2024, 5 ton/gün-10 ton/gün arasında olan tesislerde 15 Ocak 2025, 5 ton/gün altında olan tesislerde ise 15 Ocak 2026’ya kadar süre tanınacak.

Genelge kapsamına giren tesislerin önümüzdeki üç ay içerisinde İş Termin Planları’nı İl Müdürlükleri’ne iletmeleri gerekecek.

Genelge kapsamında enerji tüketimi ve hava emisyonlarının azaltılması amacıyla aşağıda belirtilen tekniklerin uygulanması zorunlu olacak:
– Ramözlerden çıkan havanın nem içeriğinin sürekli ölçülmesi ve buna göre nem düzeyinin optimize edilmesi,
– Tesisin 1 ton tekstil üretimi başına MWh olarak enerji tüketiminin genelgenin yayımlanmasından itibaren 31 Mart tarihine kadar bir önceki takvim yılı verisini her yıl il Müdürlüğüne bildirilmesi,
– Yalıtım, mekanik ön kurutma cihazları kullanımı, ramözlerde alev beklerinin ve hava yönlendirme sistemlerinin optimize edilmesi gibi yöntemlerle enerji tüketiminin en aza indirilmesi,
– Kaplama, boyama, laminasyon, baskı ve terbiye ile ilgili ısıl işlemlerin gerçekleştiği ünite bacalarında ramöz, baskı, boyama ve kurutma bacalarından kaynaklanan UOP (Uçucu Organik Bileşik) emisyonlarının azaltılmasına ilişkin aşağıda yer alan esaslara uyulması,
– TOC (Toplam Organik Karbon) emisyon miktarının 20 mg / Nm3 değerini aşmaması,
a) Ön yıkama yapılarak örme yağlarının ve vaksın kumaştan uzaklaştırılması ve bu yolla kirletici emisyon yükünün azaltılması,
b) Baca gazı emisyonlarının kontrolünde, yağların ayrı olarak toplanmasına ve enerji geri kazanımına izin veren baca gazı arıtma sistemlerinin (ısıl yakma, katalitik yakma gibi oksidasyon tekniklerinin; ısı eşanjörleri gibi sistemleri uygulayan yoğuşturma tekniklerinin sulu yıkayıcılar gibi absorpsiyon tekniklerinin elektrostatik çöktürücüler, aktif karbon gibi UOB giderme tekniklerinin) uygulanması,
– Kurutma bacalarında (ramöz hariç), toz emisyon miktarının 10 mg/Nm3 değerini aşmaması amacıyla siklonlar, elektrostatik çöktürücü veya torba filtreler gibi partiküler madde giderme tekniklerinin uygulanması,
– Örgü makinelerinde mineral yağ yerine daha az hava emisyonuna ve daha az kokuya neden olan, termofikse öncesinde yıkama işleminde uzaklaştırılabilen ve yüksek biyobozunurluğa sahip su bazlı ya da sentetik organik yağ bazlı örgü yağların kullanılması,
– Yün ön işlemede halojenli çözücülerden kaynaklanan hava emisyonlarını azaltmak/önlemek için kapalı döngü ekipmanı ve gelişmiş oksidasyon işlemlerinin kullanılması gerekecek.

Su tüketiminin ve atık sudaki kirletici yükünün azaltılması için ise aşağıdaki tekniklerin tümünün uygulanması zorunlu olacak:
– Boyama yapan tekstil işletmelerinde boya banyo atıksularında renk giderimi yapılarak tuzlu suyun kumaş boyama ve yıkamada yeniden kullanılmasını sağlayan tekniklerin kullanılması,
– Su yumuşatma sistemlerinde kullanılan rejenerat (tuzlu su) çözeltisinin içerdiği iyonların uygun bir teknoloji ile uzaklaştırılarak elde edilen tuzlu suyun yeniden rejenerasyon işleminde veya uygun olan proseslerde kullanılması,
– Su yumuşatma sistemlerinde, çıkış suyunun (yumuşatılmış su) ve rejenarasyon sonrası yıkama suyunun sertlik düzeyinin, sertlik sensörleri ile izlenmesi ve böylelikle durulama sürelerinin ve rejenarasyon frekanslarının optimize edilmesi, gerekenden daha kaliteli su kullanımının engellenmesi
– İşletmede tüketilen su miktarının proses bazında düzenli takibi, toplam atıksu deşarj debisinin sürekli izlenmesi, bunlara yönelik bir izleme sistemi kurulması ve izleme kayıtlarının tutulması
– Su ve enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, atıksuların arıtıldıktan sonra mümkün olan alanlarda yeniden kullanımının sağlanması, soğutma sularının ve kirletici yükü düşük olan atıksuların mümkün olduğunca ayrı toplaması ve yeniden kullanılması
– Sürekli çalışan makinelerde su debisi kontrol cihazları ve otomatik kapatma vanaları kullanılması
– Kimyasalların ayrı hatlarda on-line olarak dağıtıldığı ve uygulamadan hemen önce karıştırıldığı dağıtım sistemlerinin kullanılması
– Merserisazyon yapılan tesislerde, merserisazyon durulama suyundaki kostiğin buharlaştırma, membran filtrasyon vb. yöntemlerle geri kazanılması ya da kostik içeren atıksuların diğer ön işlemlerde tekrar kullanılması
– Su kaynaklarının kıt olduğu bölgelerde, Organize Sanayi Bölgesi (OSB) içerisinde faaliyet gösteren tesislerin proses suyu ihtiyaçlarının OSB’den temin edilmesi, OSB’ye ait atıksu arıtma tesisi çıkış sularının yeniden kullanımının sağlanması gerekecek.

Genelgenin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.