Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, yeşil dönüşümü desteklemek amacıyla Türkiye’ye 500 milyon avro finansman sağlayacağını açıkladı.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (European Bank for Reconstruction and Development, EBRD) Finansal Kurumlardan Sorumlu Türkiye Başkan Vekili Arthur Poghosyan, EBRD’nin Türkiye’ye 500 milyon avroluk yeşil finansman sağlayacağını açıkladı. AA’nın haberine göre, bu miktarın EBRD’nin Türkiye’de enerji verimliliğiyle ilgili fonları arasında bugüne kadarki en büyüğü olduğunu belirten Poghosyan, “Fonun büyüklüğü ve dizaynı, Türkiye’nin yeni iklim taahhütleriyle uyumlu. Yeşil Ekonomi Finansman Fonu kapsamında sağlanacak finansmanın belirli bir zaman limiti yok ve banka ve leasing şirketlerinin taleplerine göre ilerlenecek” ifadelerini ekledi.
Yeşil yatırımların hızla artması gerektiğini vurgulayan Poghosyan, 500 milyon avroluk finansmanın Türkiye’de belirli yatırımları desteklemeye devam edeceğini ve Türk bankaları, leasing şirketleri ve kurumların bir bütün olarak iş yapma biçimindeki dönüşümü hızlandıracağını belirtti: “Yeşil Ekonomi Finansman Fonu kapsamında Türkiye’deki banka ve leasing şirketlerine finansman sağlanacak ve bu kuruluşlar da uygun şartları sağlayan yeşil projelere yatırım yapan şirket ve işletmeleri destekleyecek.”
“Türk iş dünyasının sermayeye erişiminin anahtarı daha yeşil bir finansal sistem”
Poghosyan, ayrıca şirketlerin Yeşil Ekonomi Finansman Fonu’na ilk kez dahil edilen kurumsal iklim yönetimi konusunda da teknik destek alabileceklerini ifade etti: “Daha yeşil bir finansal sistem, Türk iş dünyasının uluslararası sermayeye erişmeye devam etmesini sağlamanın ve 2053’e kadar net sıfır emisyon taahhüdüne ulaşması için gereken yatırımları desteklemenin anahtarı. Program, Türk şirketlerinin ve finansal kurumlarının rekabet gücünü artırmayı ve Türkiye’nin finansal sisteminin yeşil büyüme hedeflerini daha iyi desteklemesini sağlayacak şekilde dönüşümünü hızlandırmayı amaçlıyor. Yeşil Ekonomi Finansman Fonu, ileride EBRD’nin finans sektörleriyle olan ilişkisinin temel ve özel bir içeriği halini alacak.”
Düşük karbonlu dönüşümü desteklemek amacıyla sendikasyon kredileri, sermaye piyasaları ve garanti araçlarının yaygınlaştırılmasının önemine dikkat çeken Poghosyan, EBRD’nin Türkiye’de Paris Anlaşması’nın onaylanmasından önce de yeşil yatırım konusunda oldukça aktif olduğunu ve Türkiye’nin yeni iklim taahhütlerinin finansmanın artmasında ivme sağladığını açıkladı.
Yeşil finansman sayesinde 265 milyon dolarlık kömür ithalatı engellendi
EBRD’nin paylaştığı bilgilere göre, 2010’dan beri EBRD ve finansman ortakları Türkiye’deki 14 finans kuruluşuna Temiz Teknoloji Fonu’ndan (Clean Technology Fund, CTF) 80 milyon avroya yakın imtiyazlı finansman ve Avrupa Birliği’nden yaklaşık 23 milyon avro hibeyle birlikte toplam 2,5 milyar avro finansman kullandırdı. Bu kapsamda finanse edilen yenilenebilir enerji projeleriyle Türkiye’nin toplam güneş enerjisi kurulu gücünün yüzde 10’u, biyokütle ve atık kapasitesinin yüzde 8’i, rüzgar enerjisi kapasitesinin yüzde 7’si ve jeotermal enerji kurulu gücünün de yüzde 5’inin oluşturulması sağlandı. Bu projeler sayesinde geçen yıl Türkiye’nin elektrik üretiminin yüzde 1,8’i (yaklaşık 6 teravatsaat) karşılanırken, emisyonlarda yüzde 1,5 düşüş sağlandı. Söz konusu projeler 2021 fiyatlarıyla 265 milyon dolarlık kömür ithalatının da önüne geçti.
1991 yılında kurulmuş uluslararası bir finans kurumu olan EBRD Türkiye’de bugüne kadar 371 projeye 15,5 milyar avro kaynak sağladı. Bankanın 2020’de 1,7 milyar avro olan yatırımı, 2021’de 2 milyar avroya ulaşarak rekor seviyeye çıktı. Bu yatırımların yüzde 55’ini sürdürülebilir projeler oluşturdu.
Küresel yeşil finansman son 10 yılda 100 kattan fazla arttı
İklim değişikliğiyle mücadelede yeşil finansmanın rolü gün geçtikçe daha iyi anlaşılıyor. Örneğin, TheCityUK ve BNP Paribas tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre dünya çapında çevre dostu projeleri hedefleyen küresel yeşil finansman son 10 yılda 100 kattan daha fazla büyüdü. Araştırma, 2012’de 5,2 milyar dolar değerindeki yeşil finansmanın; tahvil ihraçları, halka arzlar ve özel sermaye yatırımlarıyla birlikte 2021’de 540,6 milyar dolara çıktığını gösteriyor.
Yeşil finansman ihraçlarındaki bu artış, hükümetlerin ve şirketlerin karbon emisyonlarını azaltmaya ve iklim hedeflerine ulaşmaya yönelik artan baskısının bir göstergesi niteliğinde. Araştırmaya göre, yeşil tahviller 2012 ve 2021 yılları arasındaki küresel toplam yeşil finansmanın yüzde 93,1’ini oluşturuyor. Ülkelere göre bakıldığında ise 2012 ve 2021 yılları arasında yeşil tahvil ihracının yüzde 13,6’sının Çin ve yüzde 11,6’sının ABD tarafından sağlandığı görülüyor. Çin ve ABD’yi yaklaşık yüzde 10’luk yeşil tahvil ihraçlarıyla Fransa ve Almanya izliyor.