Rapor, Türkiye’de sürdürülebilir büyüme ve kalkınmanın kapsayıcı bir şekilde sağlanması için bir yol haritası sunuyor.
Türkiye’nin uluslararası ticaret düzeninde ivme kazanan iklim değişikliği ile mücadele politikalarına uyum sağlama hedefi doğrultusunda, “Yeşil Mutabakat Eylem Planı Faaliyet Raporu 2022” yayımlandı.
2021’de oluşturulan Yeşil Mutabakat Eylem Planı, Türkiye’de sürdürülebilir büyüme ve kalkınmayı kapsayıcı bir şekilde sağlamayı, Türkiye ekonomisinin ve sanayisinin yeşil dönüşümünü desteklemeyi, küresel tedarik zincirlerine entegrasyonu güçlendirmeyi ve yeşil yatırımları Türkiye’ye çekmeyi hedefliyor.
Avrupa Birliği (AB) tarafından açıklanan Avrupa Yeşil Mutabakatı ile öngörülen kapsamlı değişiklikler başta olmak üzere dönüşüme uyum sağlamak ve riskleri fırsata çevirmek için hazırlanan eylem planı 9 ana başlık altında toplam 32 hedef ve 81 eylemi içeriyor. Söz konusu dokuz başlık “Sınırda Karbon Düzenlemeleri”, “Yeşil ve Döngüsel Ekonomi“, “Yeşil Finansman”, “Temiz, Ekonomik ve Güvenli Enerji Arzı”, “Sürdürülebilir Tarım”, “Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım”, “İklim Değişikliği ile Mücadele”, “Diplomasi” ve “Avrupa Yeşil Mutabakatı Bilgilendirme ve Bilinçlendirme Faaliyetleri” olarak sıralanıyor.
Yeşil Mutabakat Eylem Planı Faaliyet Raporu 2022 ise eylem planı kapsamında yer alan başlıklarda kaydedilen gelişmeler ile birlikte kapsayıcı bir yeşil dönüşüm sağlanabilmesi için çalışılması gereken ilave alanlara yönelik ilgili kurum ve kuruluşların yürüttüğü çalışmalara yer veriyor.
Türkiye en çok etkilenecek ülkeler arasında
Yeşil Mutabakat Eylem Planı Yıllık Faaliyet Raporu 2022’de, Türkiye’nin sınırda karbon düzenlemeleri, yeşil finansman, sürdürülebilir tarım ve akıllı ulaşım gibi alanlardaki çalışmalarına dair bilgiler yer alıyor. Rapor, Türkiye’nin AB ülkelerine yaptığı ihracatın 2022 yılında yaklaşık 13,1 milyar dolar olduğunu, toplam ihracatın ise 31,8 milyar dolar olduğunu gösteriyor.
Raporda AB’ye yapılan ihracatın Türkiye’nin toplam ihracatındaki payının yüzde 41,5 olduğu belirtiliyor. Bu kapsamda, AB’deki ihracat payının yüksekliği ve özellikle çelik, çimento ve alüminyumda AB’nin önemli tedarikçileri arasında yer alması sebebiyle Türkiye’nin düzenlemeden en çok etkilenecek ülkeler arasında yer alacağı belirtiliyor.
Raporda, Türkiye’nin sanayi sektörünün rekabet gücünü kısıtlamamak adına AB metodolojisi ile uyumlu bir ulusal Emisyon Ticaret Sistemi tesis edilmesi ve bu sistemden elde edilecek gelirlerin sanayinin yeşil dönüşümü, temiz enerji dönüşümü ve diğer azaltım, uyum ve adil geçiş önlemlerine aktarılması yönünde çalışmaların devam ettiği de vurgulanıyor.
Raporda Ulusal Döngüsel Ekonomi Eylem Planı’nın hazırlandığı da belirtiliyor. Proje kapsamında, Türkiye genelinde daha verimli kaynak ve atık yönetimine katkıda bulunan döngüsel ekonomiye geçişin teşvik edilmesi ve AB Döngüsel Ekonomi Modeli doğrultusunda Türkiye’nin döngüsel ekonomiye geçişte kurumsal ve teknik kapasitesinin güçlendirilmesi hedefleniyor.
Yeşil aklamanın engellenmesi ve tüketicilere sunulan mal ve hizmetlerin satış ve tanıtımlarında, tüketicilerin çevreye ilişkin hassasiyetlerinin istismar edilmemesi, mal ve hizmetlerin doğaya zararsız ve doğal yaşamı koruyucu olduğu yönünde yanıltıcı iddiaların engellenmesi amacıyla da çalışmaların yürütüldüğü belirtiliyor.
İSO’nun yeşil dönüşümde üstlendiği öncü rol de raporda yer alıyor
Raporda, Türkiye’nin Milli Enerji ve Maden Politikası’na paralel olarak 2022 yılı içerisinde 2.766 MW’lık yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesisi devreye aldığı ve ilave edilen kapasitenin, toplam ilave kapasitenin yüzde 65’ine tekabül ettiği ifade ediliyor.
Bu kapsamda Türkiye’nin 2022 yılı sonu itibariyle yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı kurulu gücünün 56,393 MW’a eriştiği, toplam kurulu güç içerisindeki payının yüzde 54,3 olarak gerçekleştiği aktarılıyor. Bununla birlikte yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretimi 137,6 GWh’a eriştiği ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik üretiminin toplam elektrik üretimi içindeki payının yüzde 42,2 olarak gerçekleştiği belirtiliyor.
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı tarafından yayımlanan ve 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi esas alınarak hazırlanan Türkiye Ulusal Enerji Planı’na da değinilen raporda, 2035 yılına kadar, elektrik enerjisinin enerji tüketimindeki payının arttığı, elektrik kurulu enerji gücünde yenilenebilir enerjinin payının yüzde 64,7 seviyesine ulaştığı, batarya ve elektrolizör kapasitesinin devreye alındığı ve elektrik üretiminde güneş ve rüzgar enerjisinin payının arttığı, yeni devreye alınan nükleer enerji santralleriyle de önemli miktarda bir elektrik üretimi gerçekleştireceği aktarılıyor.
Yeşil Mutabakat Eylem Planı Faaliyet Raporu 2022’de oda ve borsalar tarafından Yeşil Mutabakat’a ilişkin yürütülen çalışmalara da yer veriliyor.
Bu kapsamda İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) sürdürülebilirlik alanındaki çalışmalarının aktarıldığı raporda, İSO’nun Sürdürülebilirlik Platformu’nu kurduğu; 55 meslek komitesinin gruplandığı 10 ayrı sektör için Sektörel Sürdürülebilirlik Yol Haritaları hazırladığı; ; sürdürülebilirlik konusunda farkındalığı artırmak için panel ve webinarlar düzenlediği; İstanbul Proje Akademisi, Enerji Verimliliği Projesi ile Kurumsal Ayak İzi Danışmanlığı ve SKD Türkiye ile ortaklaşa Döngüsel Ekonomi ve Kaynak Verimliliği Platformu projelerini hayata geçirdiği; 2021 İSO Sürdürülebilirlik Raporu yayımladığı; İSO Yeşil Gündem Sohbetleri’ni başlattığı ve sürdürülebilirlik alanında öncülük ettiği pek çok diğer faaliyete de yer veriliyor.
Rapor, Türkiye’nin yeşil ekonomiye geçişinde attığı adımları ve sürdürülebilir bir gelecek için yürüttüğü çalışmaları göstermesi açısından önemli bir kaynak olarak değerlendiriliyor.
Raporun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.